İmar Affı geliyor mu?
3194 Sayılı İmar Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi meclise geldi. Çetin Arık’ın imzası ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu’na gelen düzenlemenin tam metni yayınlandı. Yayınlanan kanun teklifinin detayına “Teklif ile; ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapılar için yapı kayıt belgesi başvuru süresi ile kayıt bedeli ödeme süresinin uzatılması ve daha önce bu süre kayıtlarına aykırılık nedeniyle belgeleri iptal edilenler hakkında tesis edilen idari işlemlerin ve para cezalarının iptal edilmesi öngörülmektedir” şeklinde yer verildi.
Kanun teklifinin genel gerekçesi şu şekilde:
“Resmi Gazete’nin 06. 06. 2018 tarih ve 30443 Sayılı Tebliği ile 3194 Sayılı İmar Kanununun Geçici 16’mcı maddesi uyarınca Yapı Kayıt Belgesi verilmesi hususunda yapılan düzenleme ile 2018 yılından önce yapılmış ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapılar af kapsamına girdi. Kamuoyunda “İmar Barışı” olarak adlandırılan düzenlemeye yaklaşık 10 milyon vatandaşımız başvuruda bulunurken; 1 milyon 813 bin 768 kişi bu düzenlemeden faydalandı. Farklı gerekçelerle birçok vatandaşımız ise söz konusu düzenlemeden faydalanamayarak bir mağduriyet yaşadı.
İmar Banşı’ndan faydalanmanın ilk şartı yapının 31.12.2017 tarihinden önce yapılmış olmasıdır. Esaslar’da Yapı Kayıt Belgesi verilmesine ilişkin iş ve işlemlerin Bakanlık tarafından denetleneceği hüküm altına alınsa da, bu denetlemenin nasıl ve ne zaman yapılacağı açıklanmamıştn. Bu durum birçok sorunu da beraberinde getirmiştir. Öyle ki; İl Müdürlükleri tarafından yapımn inşaat zamamnm tespitine ilişkin olarak uydu görüntülerinden, ortofoto ya da Google Earth gibi uygulamalardan faydalanıldığı görülmüş, ancak her bölgeye ilişkin güncel görüntülerin olmadığı anlaşılmıştır. Kırsal yerleşimlerde ise, uydunun 3-4 yıl arayla görüntü alması nedeniyle İl Müdürlüğü personeli tarafindan yapımn ne zaman yapıldığı tam olarak tespit edilemediğinden mahkemeler tarafından müracaat sahibinin beyanı esas alınmıştır.
Bu dumm beraberinde vatandaşlarm mağduriyetinin yam sıra açılan davalar sonucunda kamunun da ciddi zararla karşı karşıya kalmasına neden olmuştur. Öyle ki, İmar Banşı sürecinde mevzuatta düzenlenmeyen hususlar nedeniyle açılan davalann kaybedilmesi sonucu ciddi miktarlarda mahkeme giderleri ödendiği görülmüştür. (2019 yılında 12.000.000,00 TL, 2020 yılında 10.000.000,00 TL, 2021 yılında ise 1.791.014,64 TL ödeme yapıldığı anlaşılmaktadır.) Sonuç olarak, ilerleyen zamanlarda daha fazla dava kaybedilmemesi ve kamu zararına sebebiyet verilmemesi açısından ilgili KanunA^önetmelik hükümlerinde değişiklik yapılmasının gerektiği düşünülmektedir.’ ifadelerine yer verdi. Özetle “İmar Banşı” uygulaması uygulamadan kaynaklanan sorunlar nedeniyle gerek vatandaşlanmız gerekse de kamu adma önemli zararların oluşmasına neden oldu. Söz konusu düzenleme ile vatandaşlanmızm ve kamunun mağduriyetinin giderilmesi amaçlanmıştır.
3194 SAYILI İMAR KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununun geçici 16 ıncı maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
” Afet risklerine hazırlık kapsamında, kişinin kendi tapulu arsa ve tarlasına, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykın yapılarm kayıt altma alınması ve imar barışımn sağlanması amacıyla, 31/12/2022 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 03/05/2023 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 30 /05/2023 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebilir. Başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sımf ve grubu ve diğer hususlar Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedilir”
MADDE 2-3194 Sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. “GEÇİCİ MADDE 26- Bu maddenin yayımı tarihinden önce, bu Kanunun geçici 16 ncı maddesi uyarınca Yapı Kayıt Belgesi alıp amlan maddede belirlenen süre kayıtlanna aykırılık nedeniyle belgeleri iptal edilenler hakkında 32 nci ve 42 nci maddeler uyarınca tesis edilen idari işlemler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla iptal edilir, tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir. Madde kapsamındaki kişiler hakkında kamu davası açılmaz, açılmış olan kamu davaları düşer, mahkûm olunan cezaları bütün sonuçlarıyla ortadan kalkar.
